पंडिता रमाबाई ते कमला देवी हॅरीस

Email To Friend

• You can send this article as a link to anyone you feel would be keen to read it. Just fill the form below to send it now.
• Your Email: *
• Your Name: *
• Recipient Name: *
• Recipient Email: *
• Subject: *
• Message: I found a very interesting article on GoaNews.com and thought you will definitely like to read it.
• * mandatory fields

भारतीय बायल मनीस आनी अमेरिका हेंचें हें नातें हिंगाच्यान सुरू जायना. हिंगां तें एके तेंगशेर पावलां. तेचें मुळावण घातलेलें दोतोर जावपाक अमेरिकेक गेल्ल्या आनंदीबाई जोशी आनी तिचो घोव गोपाळ जोशीन आनी वांगडाच तिच्याच कुटुंबांतल्या पंडिता रमाबाई (डोंगरे) हे बायलमनशेन.

कांय वेंचणुको इतिहासीक आसतात. तेतूंतलीच पयर जाल्ली अमेरिकेंतली अध्यक्षीय वेंचणूक. कितल्याशाच गजालींक लागोन. पुराणमतवादी विचारसरणीच्या डोनाल्ड ट्रम्पाची राजवट सोंपोवन परत एक फावड डॅमॉक्रॅटिक पक्षाच्या जॉन बायडनाक अध्यक्ष म्हुणोन वेंचून हाडप हो संवसारीक मळार परत आधुनिकतेकडेन वचपाचो संकेत हेतूंत दुबावच ना. मात हे चर्चेंत हेर कांय इतिहासीक पावंडे कुशीक पडल्यात. 

1492 वर्सा भारत देसाची वाट सोदपाक भायर सरिल्लो कोलंबस जेन्ना अमेरिकेक पावलो तेन्ना तेका दिसलें होच भारत. आनी थिंगां रावतात त्यो जमाती भारतीय. तेंचे कातीक लागोन तेंकां नांवय पडलें रॅड इंडियन. उपरांत तो भारत न्हूं म्हुणोन कळ्ळें तरीकय रॅड इंडियन्स म्हुणोन तेंकां हिणसावप चालूच उरलें. 1830 वर्सा इंडियन रिमुव्हल कायदो हाडून ह्या मूळ अमेरिकनांक धवे कातिच्या राज्यकर्त्यांनी अक्षरशा धावंडावन घातलो. आज तेच अमेरिकेंत एक ब्लॅक इंडियन त्याच देशाची उप-राष्ट्राध्यक्ष जाल्या. कमला देवी हॅरीस. आवय भारतीय जाल्यार बापूय आफ्रिकन. ती अमेरिकन. 

1788 वर्सा अमेरिकेचे संविधान कायद्यान अस्तित्वांत आयलें. तेची उद्देशिका सुरू जाता ती ह्या तीन उतरांनी. “वी द पीपल”. भारतानय तींच उतरां आपल्या संविधानांत घेतल्यांत. पूण दोनय उद्देशिकांनी खूब फरक आसा. अमेरिकेंतले ते “आमी लोक” म्हुटल्यार धवे कातिचे दादले. तेन्ना काळ्या कातीच्या लोकांक मतदानाचो हक्क नासलो आनी धवे कातिच्या बायलांकय नासलो. बायलांमदीं नागरीक जावपाची तांक ना आनी धवे कातिचे सोडून हेर आसात ते मनीसच न्हूं अशें अमेरिकेची लोकशाय मानताली. (आज लेगीत ती मानसिकता कितली खर आसा तें एके धवे कातिचे पुलीस अधिकाऱ्यान जॉर्ज फ्लॉयड हे काळे कातिचे मनशाक कसो गळो चिड्डूावन मारलो तेतूंतल्यान कळटा).

पूण तेतूंतल्यान एक व्हडली चळवळ उबी जाली आनी निमणे 1870 वर्सा संविधानांत बदल जालो. वंश वा कातीवेल्यान खंयच्याच अमेरिकनाक मतदानाचो हक्क न्हयकारचे नात असो. पूण तरीकय बायलांक मतदानाचो हक्क दिवपाक 1920 वर्सा उजवाडचें पडलें. अमेरिकन संविधानांत 19वी सुदारणा जाली. लिंगावेल्यान मतदानांत भेदभाव करचे नात अशी ही दुरुस्ती आशिल्ली. म्हुटल्यार समानतेच्या पावंड्यार अमेरिकेसारको देस विसाव्या शेंकड्यांत कितलो फाटीं आशिल्लो पळयात.

ही सुदारणा जाली 1920 वर्सा. बायलां मतदान करपाक लागलीं. उपरांत वेंचणुकोय लढोवपाक लागलीं. आनी आज बरोब्बर शंबर वर्सांनी, 2020 वर्सा, कमला हॅरीस ही पयली बायल मनीस अमेरिकेची उप-राष्ट्राध्यक्ष जाल्या. देखूनय ही वेंचणूक तितलीच इतिहासीक. 

12 वर्सां आदीं बराक ओबामा हो काळे कातिचे अमेरिकन राष्ट्राध्यक्ष जाल्लो तेन्ना आख्खो संवसार उमेदीन नाचिल्लो तो ह्याच इतिहासाक लागोन. आनी जो देस बायलांक नागरीक लेगीत मानपाक तयार नाशिल्लो त्या देशाची एक बायल मनीस आज उप-राष्ट्राध्यक्ष जाल्या. तीयबी काळ्या कातीची आनी भारतीय वंशाची.

कमला आनी माया हॅरीस आजो-आज्जे वांगडा

कमला हॅरिसाचे तामिळनाडूंतल्यान तिच्या आजोळाकडेन आजूय लागिंचे संबंद आसात. इतलेंच न्हूं तर स्त्री मुक्ती चळवळीची प्रेरणा आपणे आपलो आजो गोपालनाकडल्यान घेतली हें ती व्हडा अभिमानान सांगता. कमला जितली बंडखोर विचारांची तितलीच तिची आवय श्यामला आनी तिचो आजो गोपालन लेगीत. तामिळनाडूंतल्या कर्मठ ब्राह्मण कुटुंबातले आसून लेगीत. 

आंकवार चलयांनी एकटेंच देशाभायर वचपाक जायना हो सामाजीक संकेत तोडून श्यामला संशोधनाची स्कॉलरशीप घेवन अमेरिकेक गेल्ली. थानाच्या कॅन्सराच्या मळार तिणे केल्लो संशोधनाचो वावर इतिहासीक. तिचो जमैकन-अमेरिकन घोव डोनाल्ड हॅरीस होय एक अर्थतज्ञ. पूण तेंचो संवसार तिगलो असो-तसो आठ वर्सां. उपरांत कमला आनी माया ह्या आपल्या दोनूय धुवांक तिणेच ल्हानाचें व्हड केलें. तेंयबी स्वतंत्रपणान जगपाचें बाळकडू दियत. तेतूंतल्यान वकिलीच्या मळार नामना जोडीत गेल्ली कमला राजकारणांत देंवली आनी आज उप-राष्ट्राध्यक्ष जाल्या. 

कमला हॅरिसाचे आवय-बापूय

श्यामला ज्या साठाच्या दसकांत लग्न जाली त्याच दसकांत अमेरिकेंत स्त्री मुक्तीची व्हडली चळवळ सुरू जाल्ली. मतदानाचो समान हक्क मेळ्ळो तरी बायलेक दादल्यावांगडा समान वागणूक मेळनाशिल्ली. आमच्या भारतांत आज लेगीत जें चित्र आसा तें तेन्ना अमेरिकेंत घराघरांनी आशिल्लें.

तेतूंतल्यान उबे राविल्ले हे चळवळीक लागोन अमेरिकन सरकाराक कायदे तर बदलचे पडलेच, पूण तेचे पडसाद जगभर घुमले. ही चळवळ संवसारीक जाली. समान हक्क, गर्भपाताचो हक्क, समलिंगी बायलांचो हक्क अशीं कितलिशींच प्रागतीक आंदोलनां पळयत आनी तेतूंत वांटो घेतच कमला व्हड जाली. ह्या चळवळीची एक वावुरपी जावन. 

श्यामला हॅरीस धुवो कमला आनी माया वांगडा

पूण भारतीय बायल मनीस आनी अमेरिका हेंचें हें नातें हिंगाच्यान सुरू जायना. हिंगां तें एके तेंगशेर पावलां. तेचें मुळावण घातलेलें दोतोर जावपाक अमेरिकेक गेल्ल्या आनंदीबाई जोशी आनी तिचो घोव गोपाळ जोशीन आनी वांगडाच तिच्याच कुटुंबांतल्या पंडिता रमाबाई (डोंगरे) हे बायलमनशेन. पुणेरी ब्राह्मणांमदलीं हीं बंडखोर बायलां. एकोणिसावो शेंकडो सोंपतनाच्या काळांत.

सोळाव्या वर्साचे पिरायेर बापूय मरतकीर भावाक घेवन संस्कृताचीं व्याख्यानां दीत भोंवपी रमाबाई डोंगरेक ‘पंडिता’ आनी ‘सरस्वती’ ह्यो पदव्यो दिल्ल्यो कलकत्तासारक्या विश्वविद्यालयांनी. आनी ब्रिटीश सरकारान तर ‘कैसर-ए-हिंद’ हो सर्वोच्च किताब दिवन तिच्या कार्याचो भोवमान केल्लो.

पडिता रमाबाईचो भारत सरकाराचो स्टॅम्प

हिंदू धर्मांत बायलांचेर आनी खासा करून विधवा बायलांचेर जावपी अत्याचारांआड ती किंवाट्यान झगडटाली. कर्मठ समाज तिच्या स्त्री-मुक्ती विचारांचेर तुटून पडलेलो (लोकमाान्य टिळक धरून) जाल्यार न्यायमुर्ती रानडे, रमाबाई रानडे, ज्योतिबा आनी सावित्रीबाई फुले अशे समाजसुदारक तिचे वटेन उबे राविल्ले. 

आनंदीबाई जोशी

उपरांत भारतांतल्यान इंग्लंडा वचून तिणे क्रिस्तांव धर्म आपणायलो. आनी थिंगासावन आनंदीबाई जोशीक दोतेरकीची पदवी मेळटाली त्या सुवाळ्यांत वांटेकार जावपाक अमेरिकेक गेली ती थंयच उरली दोन-तीन वर्सां. भारतांतल्या हिंदू बायलांची व्यथा तिणे अमेरिकेंत मांडली आनी तिचे चळवळीक तेंको दिवपाक थिंगां ‘पंडिता रमाबाई मुक्ती मिशन’ अश्यो संस्था लेगीत स्थापन जाल्यो.

भारतांतली स्त्री मुक्तिची चळवळ पंडिता रमाबाईन संवसारीक पावंड्यार व्हेली आनी भारतीय कर्मठ समाजाक लजेक घालीत भारतांत परत येवन ती नेटान फुडें व्हेली. तेच चळवळीचो परिपाक म्हुणोन श्यामला गोपालन आपले तरणे पिरायेंत सामाजीक बंदनांचेर खोंट मारून अमेरिकेक पावली.

आनी तेच प्रेरणेंतल्यान आज कमला हॅरीस संवसारांतल्या सगळ्यांत बळिश्ट देशाची उप-राष्ट्राध्यक्ष जाल्या. तिच्या ह्या येसाची बुन्याद घालपी सावित्रीबाई फुले, रमाबाई रानडे, आनंदीबाई जोशी आनी पंडिता रमाबाईक त्रिवार वंदन!