गोंयांतच उरिल्लें जाल्यार शेणपाचेः शीला कोळंबकार
गोवा न्यूज खबरो | 27 August 2015 23:03 IST
गोंयांतच उरिल्लें जाल्यार म्हज्या साहित्यांत आयिल्ली विविधताय आनी खोलाय म्हाका मेळनाशिल्ली अशें प्रांजळ मत नामनेची कोंकणी कथा लेखक आनी म्हालगडी साहित्यीक शीला कोळंबकारान उक्तायलां.
राष्ट्रीय साहित्य अकादमीन घडोवन हाडिल्ले लेखक तुमचे भेटेक हे कार्यावळींत आज सांजे पणजे इन्स्टिट्यूट मिनेझीस ब्रागांझा सभाघरांत ती उलयताली.
गोंयांत पयलीं मराठींतल्यान आनी उप्रांत आवयभाशेचो दिश्टावो जातकीर कोंकणींतल्यान आपलें साहित्य कशें फुलत गेलें हें सांगतना मुंबय वतकीर ताका कशीं विविधांगी तासां आयलीं हाचेर ती सविस्तरपणान उलयली.
गोंयांत शिकिल्ली शीलाबाय लग्ना उपरांत फाटलीं 42 वर्सां मुंबय रावता आनी थंयच्यानच साहित्य निर्मणी करता. 1998 वर्सा मडगांवां जाल्ल्या 14 व्या अखील भारतीय कोंकणी साहित्य संमेलनाची ती अध्यक्ष आशिल्ली.
1997 वर्सा ‘भुंय चाफीं’ ह्या व्यक्तिचित्रण संग्रहाक साहित्य अकादमीचो पुरस्कार मेळिल्ल्या शीलाबायन आतांमेरेन 12 पुस्तकांची निर्मणी केल्या. नकसूदपणान व्यक्तिचित्रां आनी कथासुत्रां फुलयत वचपी आनी वाचकांक अस्वस्थ करपी तांच्या साहित्यकृतींचेर फिदा आशिल्ले शंबरांवयर रसीक आज हे कार्यावळीक मुजरत आयिल्ले.
जितली प्रभावी लेखक तितलीच स्पश्टवक्ती म्हूण नामना आशिल्ले शीलाबायन गोंयच्यो मर्यादा मान्य करतकीर ताचेर प्रश्नोत्तरांच्या वेळारय गरमागरम भासाभास जाली.
सुरवात केली ललीत लेखक मुकेश थळीनः राष्ट्रीय साहित्याचे तुळेंत आमचें कोंकणी साहित्य खंय आसा?
खूब फाटीं आसा – अशी स्पश्ट जाप तांणी दिली. ना अशें न्हय, पूण ते तुळेचें आसा तें साहित्य खूबच उणें आसा. हांव साहित्य अकादमीच्या मुंबय जावपी कार्यावळींनी वता तेन्ना तर तें प्रकर्शान जाणवता अशेंय तांणी सांगलें.
साहित्य अकादमी जैतवंत तुकाराम शेटीन आमचेकडेनय खूब कितें आसा अशें सांगतकीर तर तांणी आनीकय स्पश्टपणान सांगलें – आमच्या जाण्टेल्यांनी आमी कितेंय बरयल्यार उर्बा दिवपा खातीर आमची तुस्तच केली. तीच आमकां तकलेक मारली. पूण आमी प्रत्यक्षांत खंय आसात तें आमी जाणा जावंकूच जाय अशें तांचें स्पश्ट मत.
आनीक एक साहित्य अकादमी जैतवंत लेखक जयंती नायकानय मुंबय आनी गोंय हांची तुळा करपा संबंदान प्रस्न विचारलो. तेन्नाच तांणी प्रांजळपणान कबूल केलें – गोंयांत आशिल्लें जाल्यार हांव इतलें बरें बरोवंक पावचें नाशिल्लें. मुंबय भारतभरांतले साहित्यीक मेळटात आनी जिणेचीं आनी मनशांचीं वेगवेगळीं तासां दाखोवपी अणभवूय मेळटात हो तांचो अणभव.
आपल्या व्यक्तिचित्रणांतलीं कितलीशींच पात्रां आपणाक मुंबय कशीं मेळ्ळीं आनी वेगवेगळ्या भासांतले लोक मेळिल्ल्यान आपली संस्कृतायेची फास्की कशी व्हड व्हड जायत गेली हेंय शीलाबायन ह्या वेळार विस्कटावन सांगलें.
वेगवेगळ्या मळांवेलें गिन्यान साहित्याक कशी पसवण दिता हें तर तांणी आपल्या अणभवांचें भांडारच उक्तें करून सांगलेः
“राष्ट्रमत दिसाळ्यांत पयली कथा बरयली तेन्ना रत्नकांत पावसकारान तोंड भरून कवतूक केलें. रवीन्द्रबाब केळेकारान इंग्लीश साहित्याची वळख करून दिली. बापायन इंग्लीश दिसाळीं आनी नेमाळ्यांतल्यान जाणविकायेचो आवाठ वाडयलो. घरांतल्या संगिताच्या वातावरणाक लागून कथांक लय आयली. आर के लक्ष्मणाच्या व्यंगचित्रांनी मार्मिकताय शिकयली. एस् एस् नाडकर्णी सरान कॉलेजींत आसतना सामाजीक जाणविकाय करून दिली. आवयच्या पोरसांतल्यान निसर्गाचो मोग घडलो. मुंबयचे जिणेंतल्यान खबर नाशिल्ल्या जगाचो साक्षात्कार घडलो. भारतभर केल्ले भोवंडेंतल्यान विविधतायेचो दिश्टावो जालो. ह्या सगळ्यांतल्यान म्हजें साहित्य घडलां.”
कालमेरेन पुस्तकांनी आनी नेमाळ्यांनी बंदिस्त आशिल्लें साहित्य आज मल्टिमिडियाच्या माध्यामांतल्यान सगळ्यांलागीं पावंक लागलां. नाटक आनी सिनेमा उपरांत आतां टीव्ही माळांनी, इंटरनॅटावेल्या ब्लाग्सांतल्यान आनी मोबायलांतल्यान सगळ्यांमेरेन पावंक लागलां. कोंकणी साहित्यान हाचो जाता तितलो उपेग करून घेवपाक जाय अशेंय मत आज सत्तरीच्या घरांत आशिल्ल्या शीलाबायन मुजरत सांगलें.
दरेका साहित्यिकान एक तरी पुस्तक अणकारीत करपाकच जाय, एक बरो रियाज तातूंतल्यान घडटा अशेंय मत 2007 वर्सा ‘भुरग्यांचे सुकणें’ ह्या पुस्तकाक साहित्य अकादमीचो अणकाराचो पुरस्कार मेळिल्ल्या शीलाबाय सांगलें.
‘सुनापरान्त’ हें एकमेव कोंकणी दिसाळें बंद जालें ताचेर मत विचारलें तेन्ना आपले खासा शैलींत तांणी जाप दिली – बंद जालें तें बरेंच जालें. आतां ‘सुनापरान्ता’चें म्हत्व कळ्ळें. सगळ्या कोंकणी मोग्यांनी विकतें घेतिल्लें जाल्यार बंद पडचें नासलें.
ह्या वेळार भासाभाशेंत गजानन जोग, संजीव वेरेंकार, धनंजय फाळकार, उल्हास पै रायकार, अरुण साखरदांडे हांणीय वांटो घेतलो.
साहित्य अकादमीच्या कोंकणी सल्लागार समितीचे अध्यक्ष डॉ तानाजी हळर्णकारान प्रास्तावीक केलें. साहित्यीक हेमा नायकान उपकार मानले.
शीलाबायक मेळिल्ले पुरस्कार
1975 – ‘ओली सांज’ ह्या पुस्तकाक कला अकादमी पुरस्कार.
1987 – ‘विपुला’ ह्या तामीळ मासिकांतल्या कोंकणी विभागांत अणकाराचो पुरस्कार.
1997 – ‘भुंय चाफीं’ ह्या पुस्तकाक साहित्य अकादमीचो पुरस्कार.
‘गोवन रिव्ह्यू’ ह्या नेमाळ्याचो साहित्य पुरस्कार.
2006 – मुंबय जाल्ल्या तिसऱ्या आंतरराष्ट्रीय मैथिली संमेलनांत मैथिली रत्न पुरस्कार.
2007 – ‘भुरग्यांचें सुकणें’ ह्या पुस्तकाक साहित्य अकादमीचो अणकार पुरस्कार.
2012 – कोचींत साहित्य अकादमी सॅमसंग टागोर पुरस्कार.
2014 – मंगळूरचो विमला पै विश्र्व कोंकणी साहित्य पुरस्कार.
शीलाबायची साहित्य संपदा
कथां झेले
ओली सांज (1973)
गेर्र (2007)
कथाशिल्प
व्यक्तिचित्रां
भुंय चाफीं (1994)
शीलालेख (2012)
बाल साहित्य
तेजस आनी ओजस (1996)
नवे भेटेक तेजस आनी ओजस
पंकज (2005)
कावळ्या काक्या रे (2012)
अणकार
भुरग्यांचें सुकणें (डोगरींतल्यान कोंकणी)
दोंगरावेलो उजो (इंग्लीशींतल्यान कोंकणी)
परजळती घोळ (इंग्लीशींतल्यान कोंकणी)
देव बरें करूं संदेशबाब. एका अपरिहार्य कारणाक लागून कालचे कार्यावळीक हाजीर रावप म्हाका जमलें ना. मनाक खूब लागलें. तुमी ही इतल्या विस्तारान बरयल्ली खबर वाचली आनी बरें दिसलें. कार्यावळीचें चित्र दोळ्यांमुखार उबें रावलें. तुमचें उपकारी ...