Saturday 25 March 2023

News Analysed, Opinions Expressed

सभापतीच्या ‘कोंकणी’करणाक सलाम

 

कांय मंत्री तर प्रस्न मुखार धुकळपा सारक्यो गजाली इंग्लीशींतल्यान वाचतात तें आयकूंक नजो. वरा कणकणी इंग्लिशीचे खून पडटात ताची आंकडेवारी कोण दवरना म्हूण बरो आनी हे खून करतल्याक कोण ख्यास्त दिना म्हणूनय ते साल्वार. नाजाल्यार भोवतेक सगळेच वांगडी फांसार वचपाचे.


गोंयचे विधानसभेंत कोंकणी उलोवप ही तशी कितें नविदाद न्हय. पयले विधानसभे सावन भोवतेक सगळे आमदार कोंकणीच उलयत आयल्यात. मागीर ते कोंकणीक भास म्हणूं वा बोली. कारण पोटतिडकीन उलयतना निमणे आवयभासूच तोंडार येवपाची. हरशीं मराठी वा इंग्लिशीचो कितलोय आव हाडलो तरी. मात तरिकय सभापती राजेंद्र आर्लेकाराक खाशेलीं परबीं फावो. कारण तांणी विधानसभेंत कोंकणी उपचारीक पद्दतीन हाडपाक सुरवात केल्या. कोंकणी राजभास जावन 25 वर्सां जालीं तरिकय कोणेच मारूंक नाशिल्लीं तीं पावलां मारूंक सुरवात केल्या.

म्हणल्यार अशें. ज्यो गजाली उपचारीक पद्दतीन करपाच्यो आसतात त्यो आजमेरेन सगळेच सभापती इंग्लिशींतल्यान करताले. कांय जाणांनी मराठींतल्यान केल्ल्यो. महाराष्ट्र विधानसभेचे धर्तेचेर. पूण कोंकणींतल्यान हें सुरू जावंक नाशिल्लें. देखीक प्रस्न पाचारप. प्रस्नोत्तराच्या वराक सभापती पयलीं प्रस्नाचो क्रमांक आनी आमदाराचें नांव घेता ती उपचारीक पद्दत. वा शून्य वर सुरू जालें वा सोंपलें म्हूण सांगप. प्रस्न काळ सोंपलो म्हूण सांगप. ह्यो सगल्यो गजाली चडश्यो कागदाचेर विधानसभा सचिवान बरोवन दिल्ल्यो आसतात. सभापती त्यो वाचता. थंय इंग्लीशच आसताली. सभापती आर्लेकारान कोंकणी थंय हाडली.

आजूय प्रस्न पाचारलो काय आमदार उठून परत तो प्रस्न पाचारता. उपरांत मंत्री उठटा आनी सांगता – आन्सर ऍज पर सायक्लोस्टायल्ड. म्हणल्यार सायक्लोस्टायल्ड करून दिलां ते प्रमाण जाप आसा. आजकाल कोणूच सायक्लोस्टायल्ड करनात. सगळे संगणकाचेर छापतात. तरिकय ही काळाभायरी जाल्ली पद्दत चालूच आसा. आतां सभापतीन ह्योय गजाली बदलपाची गरज आसा. आपूण करतां तेंच हेर विधानसभा वांगड्यांकय करपाक लावपाची गरज आसा. पयलीं म्हणल्यार सायक्लोस्टायल्ड आसा तें ऍज प्रिंटेड म्हूण सांगपाचें आनी सगळ्यांत सोपें म्हणल्यार छापून दिलां ते प्रमाण म्हूण सांगपाचें. कांय मंत्री तर प्रस्न मुखार धुकळपा सारक्यो गजाली इंग्लीशींतल्यान वाचतात तें आयकूंक नजो. वरा कणकणी इंग्लिशीचे खून पडटात ताची आंकडेवारी कोण दवरना म्हूण बरो आनी हे खून करतल्याक कोण ख्यास्त दिना म्हणूनय ते साल्वार. नाजाल्यार भोवतेक सगळेच वांगडी फांसार वचपाचे.

देखून सभापती आर्लेकाराक मनाकाळजाथावन परबीं दिवचीं शी दिसतात. कारण तांणी आपल्या ह्या ल्हानश्या प्रयत्नांतल्यान विधानसभा कामकाजाची कोंकणी उतरावळ घडोवपाक सुरवात केल्या. साद्या सोप्या लोकांक कळटा अशे आमचे भाशेंतल्यान. विधानसभेचें प्रत्यक्ष प्रक्षेपण पळयतल्या गोंयकारांकय ताका लागून सभापती कितें सांगतात तें कळपाक लागलां. आतां मुखार वचून आमदार-मंत्री तांकां बरोवन दिल्लें कितें वाचतात तेंय कळूं दी. योगायोगान कोंकणीचो किंवाटो आशिल्ले प्रकाश वझरीकारासारकी व्यक्ती राजभास संचालक जाल्ली आसा. तांणी हाचे आदीं असल्या प्रकल्पाचेर काम करून भूषण भावे वांगडा ‘कारबारी कोंकणी’ हें पुस्तकूय छापलां. तांचो अणभव वापरून हीं सगळीं उपचारीक वाक्यां कोंकणींतल्यान सुरू केल्यार आमदार-मंत्रीय तीं वापरपाक लागतले. तांकांय आपूण कितें वाचतां तें कळटलें आनी लोकांकय.

हांगां हें सुचयतना इंग्लीशीचो दुस्वास ना वा मराठीचोय ‘तिटकारो’ ना. तशें जाल्यार मराठींतल्यानय करात अशी मागणीय कोणे करपाची शक्यताय ना. कारण इंग्लीश आनी मराठींतल्यान हें काम हाचे आदींच जाल्लें आसा. कोंकणींतल्यान जावंक जाय. तें करचें. एक पावल मारलांच. उरिल्लींय मारचीं. सगळें तयार करून वांगड्यांक दिवचें. तांकां जाय ती भास वापरूं दी. ती तांची मर्जी. मंत्रिपदाची वा आमदेरकेचो सोपूत घेतात तशी. कारण हीं पावलां मारतले तेन्नाच ह्या कामाक परिपुर्णताय येतली. सभापती आर्लेकाराच्या प्रामाणिकपणाचेर कोणूच दुबाव घेवंक शकचो ना. तो निखटो स्टंटूय थारचो ना.

परत एक फावट आर्लेकारबाबाक मनाकाळजाथावन परबीं. 

Disclaimer: Views expressed above are the author's own.



गोंय विधानसभेच्या पावसाळ्या अधिवेशना वेळार, सभापतीन कोंकणी भाशेंतल्यान कारबार चलयल्ल्यान, नीज गोंयकारांचें हड्डें सामकें अभिमानान फुडें आयलें.

आतां ताणें कोंकणींतल्यान सरकार चलोवपाचें सपन, पुराय करपाचे नदरेन पावल उखल्लां, हें पळोवचे सोडून, आमी उतरावळीचेर किद्याक भर दितात.

आतां कोंकणी भाशेचो उगम आनी विकास कशे तरेन जाला आनी फुडाराक कसो जातलो हाचेर विचार वा भासाभास करपाचो हो मांड न्हय.

कोंकणी ही भास, भारतांतली सगळ्यांत गिरेस्त भास अशें मानतात. हे भाशेचे उलोवपी सामके कमी वा उणे खरे, पूण हे भाशेन काळा आनी गरजे प्रमाणें आपलो पदर भायर करून, विदेशी वा हेर प्रादेशीक भाशेंतलीं उतरां घेवन, तांकां आपलें रूप दिलां. तांकां आपलीं केल्यांत आनी कोंकणी मनशांचे जिबेर खेळयल्यांत. मूळ संस्कृत भाशे कडेन मुळावें नातें अशिल्ले कोंकणी भाशेंत सुमारा भायर पोर्तुगेज, इंग्लीश, फार्सी, अरबी, कन्नड, मराठी, तेळगू, मल्याळम, लातीं ह्या भाशांतलीं उतरां आसात, जीं आमकां आयज नीज कोंकणी अशीं दिसतात. आमची कोंकणी भास हे उतरावळीक लागून सामकी गिरेस्त जाल्या.

आतां देवनागरी, कन्नड, मल्याळम, अरबी वा लातीं लिपी वापरून कोंकणी भास बरयल्यार, हातूंत कसलोच वेगळोचार ना.

रोमी लिपी वा रोमी कोंकणी म्हण ह्या संवसारांत कांयच ना. इंग्लीश लेत्रां वापरून बरयल्ली कोंकणीक रोमी-कोंकणी म्हणूंक शकना, कारण ती कोंकणी भास -लातीं लिपयेंतल्यान बरयल्या आनी ताका रोमी म्हणून ताचेर दावो करूंक जायना.

आमी भाशेचो इतिहास पयलीं जाणून घेवपाची गरज आसा आनी मागीर, सभे-माजार उलोवप करुंया.

पूण किदेंय जावं, काळाव जालो खरो, पूण विधानसभेचें कामकाज कोंकणींतल्यान जावंक सुरवात जाली ही बरी गजाल.

तुमकां सगळ्यांक जायतें बरें मागून

विस्वासू

सेबी फेर्नांदीश

राष्ट्रीय अणकार मोहीम

केंद्रीय भाशा संस्थान,

मनीस संसाधन विकास मंत्रालय,

भारत सरकार, मैसूर

 
Seby Fernandes |

salaam,gajalee,salvaar,khoon,valor,varaa,navidade,aamdaar,khaasheli,kagad,jaap,baddal,garaj,tayaar,marji,hi utaraval konkani ?then God bless our niz konkani ! Let us see the other aspect. Wd the downtrodden Goan understand this edithought ? or he wd better understand this in Romi konkani ? or the bahujan samaj in Devnagari Marathi ? or the literate Goans ,the so called upper strata ..in English that they are USED TO ? I am all for my AVOI BHAAS ,but do we honestly think ,it `ll flourish by such sparse or scarce gesture by our speaker ? or he`ll forget after getting an applause by some konkani mogees ,as this one is an exception ? and finally is this a real win win situation for us ,as it is put to believe ?CAN WE WISH AWAY ENGLISH AT THIS STAGE IN 2012 ?ARE WE GOING WITH WORLD AT LARGE or GOING AGAINST IT ?can we swim against the CURRENT ?

 
Altina Rego |

वालोर भोमानेस्त सभापतीबाब !!!!!!

तुमचे पावलार पावल दवरून जर आमचे हेर गोंयकार भाव भयणा कोंकणीतल्यान सगळे वेव्हार करपाक लागलीं जाल्यार म्होवाळ अशी आमची मायभास कोंकणीक संवसारांतली एक बळीष्ट भास जावपा पासून कोणूच आडावंक शकचोना !!!!!

 
Rajiv Hede |

When most of the Goan Politicians speak Konkani it is highly polluted with English. When speaking Konkani, speak only Konkani, and not English adulterated Konkani.

 
Jagan Kamat |

Blogger's Profile

 

Sandesh Prabhudesai (EdiThought)

Sandesh Prabhudesai is a journalist, presently the Editor of goanews.com, Goa's oldest exclusive news website since 1996. He has earlier worked as the Editor-in-Chief of Prudent & Goa365, Goa's TV channels and Editor of Sunaparant, besides working as a reporter for Goan and national dailies & weeklies in English and Marathi since 1987. He also reports for the BBC. He is also actively involved in literary and cultural activities. After retirement from day-to-day journalism in 2020, he is into Re-Search Journalism (पुनर्सोद पत्रकारिता), focusing on analytical articles, Video programs & Books.

 

Previous Post

 

Archives