चंद्रकांत केणीः हें कुवाडें सुटलेंच ना

Email To Friend

• You can send this article as a link to anyone you feel would be keen to read it. Just fill the form below to send it now.
• Your Email: *
• Your Name: *
• Recipient Name: *
• Recipient Email: *
• Subject: *
• Message: I found a very interesting article on GoaNews.com and thought you will definitely like to read it.
• * mandatory fields

सारस्वत समाजाचें समर्थन करताले म्हूण तांकां दांभीक म्हणपूय चुकिचें. कारण तांणी तांची सारस्वती निश्ठा केन्नाच लिपोवन दवरली ना. दाखय-लिपय केलें ना. दुसरें म्हणल्यार तांचें वागणें एका जात्यांध सारस्वताचें केन्नाच नासलें. कोंकणी शेतांतलें दरेक भांगर तांणी पारखिल्लें. थंय जात-धर्म केन्नाच पळयलो ना. उरफाटें भोवजन समाजांतल्या सर्जनशील लेखकांक ‘राष्ट्रमतां’तल्यान माची दिवन कोंकणीचो आवाठ वाडोवपी चंद्रकांतबाबूच.

चंद्रकांत केणी हें एक विचित्र रसायण. ही व्यक्ती म्हाका पुरायेन केन्नाच मानवली ना. अर्थांत, वैचारीक नदरेन. वैयक्ती पावंड्यार न्हय. तशी खंयचीच व्यक्ती कोणाकूच पुरायेन मानवना. तशेच चंद्रकांतबाब. पूण अश्यो खूब उण्यो व्यक्ती आसतात, जांचो मानवना तरिय तुमी आदर करतात, तांचेविशीं आपलेपण दिसता, तांच्या विचारसरणीकडेन पुरायेन असहमत आसून लेगीत तुमकां ती व्यक्ती आपली कशी दिसता. ही व्यक्ती म्हणल्यार चंद्रकांतबाब.

तसो हांव वा म्हज्या वांगडचे कोंकणी चळवळींतले तरणाटे चंद्रकांतबाबाकय केन्नाच मानवले नात. आमची विचारसरणी तांकां केन्ना मानवली ना. ताचेर आमचीं उक्तेपणान झगडींय जातालीं. तांकां जाय जाल्यार ते आमकां सहज कोनश्याक मारपाक शकताले. तांची कार्यशक्त इतली आशिल्ली कीं ते आमकां नानपयत लेगीत करपाक शकताले. पूण तांणी तशें केलें ना. आमच्या वैचारीक मतभेदांसयत तांणी आमकां आपणायलो. वेंगायलो लेगीत. देखूनच जावंये, तांच्या सगळ्या गुणदोशांसयत, चंद्रकांतबाब आमकां आमचेच कशे दिसले.

म्हाका तांची पत्रकारिता व्हडलीशी भावलिना. आमची विद्यार्थी चळवळ मडगांवांत फुल्ली, फळ्ळी. तांचे इतले मिळमिळीत अग्रलेख तेन्ना हावें कोणाचेच वाचले नात. नरो वा कुंजरोवा अशीच तांची भुमिका आसताली. सोडून कोंकणी चळवळींतले प्रस्न. थंय मात ते सडेतोड भुमिका घेताले. बाबू नायकाकडेन पावतकीर मोव जावपी चंद्रकांतबाबाची तर आमकां सगळ्यांकूच तिडक मारताली. तेच तिडकीन कितेंय बरयल्यार मातर् फकत ‘राष्ट्रमत’च छापतालो. तो आमचोच पेपर कसो आमकां दिसतालो. हाकाय चंद्रकांतबाबूच कारणीभूत. बाबू नायकाचेर तुटून पडपी विद्यार्थी चळवळीचेर तुटून पडप तांकां सहज शक्य आशिल्लें. पूण तांणी तशें केलें ना. उरफाटें आमकां जमता तसो आदारूच केलो. कारण चंद्रकांत केणी हें रसायनूच वेगळें आशिल्लें.

मुद्देसूद आनी खंबीर पत्रकारिता कशी करची हें हांव चंद्रकांतबाबा परस सिताराम टेंगसे सराकडल्यान चड शिकलों. टेंगसे सर खर मराठीवादी. चंद्रकांतबाब कोंकणीवादी. आज टेंगसे सर सांगतात - आमचे मदीं केन्नाच झगडीं जालीं नात. मतभेद जाले नात. आशिल्ले, पूण ते उक्ताडार आयले नात. वैचारीक मतभेद जावन लोकमान्य टिळक आनी गोपाळ गणेश आगरकर लेगीत वेगळे जाल्ले. ‘केसरी’ सोडून आगरकरान ‘सुधारक’ सुरु केल्लें. गोंयांतलो कोंकणी-मराठी वाद तर जिणेंतल्या सगळ्या गजालींनी आजूय तकली वयर काडटा. वचत थंय धोशी घालता. कितल्योशोच वेगवेगळ्या विचारसणींच्यो संघटना गोंयच्या इतिहासांत एका भाशावादानर् फोडल्यात. तरिकूय एका खर मराठीवाद्याक वेंगावन ‘राष्ट्रमत’ चलोवपाचो पराक्रम फकत चंद्रकांतबाबूच करपाक शकतात. ताचे खातीर लागता ती परिपक्वता सुमराभायली हें तांचो खर दुस्मान लेगीत मान्य करीत. नारायण आठवले वा ‘गोमंतका’चो खंयचोय संपादक तांचे मुखार आदरान मान बागयतालो तो हाकाच लागून.

एक चार पानांचें दिसाळें. तेंय गोंयचें म्हणचे परस मडगांवकारांचें चड. आमी विद्यार्थी आसतना ताचें फकाणांनी वर्णन करताले तें अशें - दरेक मडगांवकार सकाळीं उठ्‌ठा, बाजारांत वतना ‘राष्ट्रमत’ घेता, कोण जालो-मेलो तें वाचता, मागीर नुस्त्या बाजारांत वता, नुस्तें घेवन तें ‘राष्ट्रमतां’त गुठलायता आनी बातम्यो कितें आसात तें पळोवया म्हणून खंयचो तरी एक पेपर विकतो घेवन घरा वता. पूण हीं निखटीं फकाणां. प्रत्यक्षांत आमचें मत ‘राष्ट्रमता’न घडयलें. देखूनच एक चार पानांच्या मडगांवच्या दिसाळ्याचो संपादक निवृत्त जायसर एडिटर्स गिल्डाचो सदांकाळ अध्यक्ष उल्लो. तांकां हो सन्मान दिल्लो गोंयच्या सगळ्या चड खपांच्या दिसाळ्यांच्या संपादकांनी. मागीर जावं ते इंग्लीश पेपर वा मराठी. चंद्रकांतबाबाची विद्वत्ता, तांची पत्रकारितेंतली व्रतस्थ भुमिका आनी सगळ्यांकडेन जुळोवन घेवपाची तांची कळाशी हाकाच लागून ते अध्यक्ष उरताले. एके तरेन हेर सगळे संपादक तांकां हें अध्यक्षपद दितना आपली कमजोरीच मान्य करताले.

चंद्रकांतबाब हें म्हजे खातीर आजूय एक कुवाडेंच उल्लां. वृत्तपत्र हीं संकल्पना तोडून तंत्रज्ञानाच्या आदाराचेर प्रसार माध्यमां ही संकल्पना रुजपाक लागल्या हो विचार सातत्यान मांडपी व्यक्ती म्हणल्यार चंद्रकांतबाब. ऑडियो सीडी, टीव्ही चॅनल, इंटरनॅट अश्या माध्यमांतल्यान कोंकणीचो प्रसार जावंक जाय आनी ती संवसारभर पावपाक जाय असो विचार सातत्यान मांडपी व्यक्ती म्हणल्यार चंद्रकांतबाब. पूण ‘सुनापरान्त’मडगांवच्यान पणजे व्हरया आनी चार पानांचें 10 पानां करया हे संकल्पनेक तांचो पुराय तेंको नासलो. तांणी तो फकत मानून घेतिल्लो. गोंयचीं सगळीं दिसाळीं 12 पानां हुपून गेल्लीं तरिकूय उण्याच 10 पानांच्या दिसाळ्याक तांचो आक्षेप कित्याक आशिल्लो हेंच म्हाका समजना आशिल्लें. ल्हवू ल्हवू करून फाल्यां केन्ना तरी करया अशी तांची मिळमिळीत भुमिका आशिल्ली. पूण जेन्ना तें 10 पानांचें आयलें तेन्ना मात तोंड भरून कवतूक ह्याच मनशान केलें. कोंकणी चळवळ फकत धाडस, आत्मविस्वास आनी लोकचळवळीच्या म्हालवजार येसस्वी जाली. ‘सुनापरान्ता’विशीं भुमिका घेतना मात तांचें हें धाडस, आत्मविस्वास आनी लोकचळवळीविशींचो विस्वास खंय पेंड खातालो तें म्हाका केन्नाच कळ्ळें ना.

गोंयकाराची वृत्ती कुल्लेवरी. वयर सरतल्याक सकयल ओडपी ही देख सदांच दिवपी चंद्रकांतबाब. पूण ते स्वताच कांय वेळार कुल्लेवरी कित्याक वागताले तेंय कळ्ळें ना. आमी तेन्ना विद्यार्थी दशेंत. इल्ले चडूच बेधडक. आमी तांकां हें विचारिल्लें लेगीत. ताचेर तांची जाप व्हडलीशी समादानकारक नाशिल्ली. देखून ती आज याद लेगीत जायना.

गोवा युवा महोत्सवांत एक फावट हावें तांची मुलाखत घेतिल्ली. तेन्ना एका उतरांत जाप दिवपी कांय प्रस्न तांकां विचारिल्ले. तातूंतलो एक आशिल्लो - पर्तगाळचो मठ व्हड काय कोंकणीचें पीठ व्हड. तांणी लांबलचक जाप दिवपाचो यत्न केलो. हांवें सांगलें - फकत जाप सांगात. विस्कटावणी नाका. तांणी फट्‌ट करून सांगलें - कोंकणीचें पीठ. ताळयांचो कडकड जालो. पूण म्हाका आजूनय प्रस्न पडटा. जर हो प्रस्न तांकां पर्तगाळच्या मठांत वा सारस्वत संमेलनांत विचारिल्लो जाल्यार ते कितें सांगपाचे? अचूक हांगांच चंद्रकांतबाबाचें कुवाडें म्हाका निमणे मेरेन सुटलें ना.

कोंकणी आमची अस्मिताय आसली तरी हिंदी ही आमची राष्ट्रभाशा आनी भारत हो आमचो देस ही संकल्पना आमचे मुखार सातत्यान मांडून आमकां राष्ट्रीयत्वाची जाणविकाय करून दिवपी व्यक्ती म्हणल्यार चंद्रकांतबाब. पूण तीच व्यक्ती जात-धर्माचीं बंदनां तोडून सगळी मनीसजात एक जावंक जाय म्हणीत सारस्वत संमेलनांनी घुस्पताली तेन्ना म्हाका अजाप दिसतालें. हातूंतलो खंयचो चंद्रकांतबाब खरो? राष्ट्रभाशेचो पुरस्कार करीत पुराय मनीसजातीक एकठांय करपाचो उलो मारपी चंद्रकांतबाब, काय एका वर्गसंघर्शाचें जातीय पावंड्यार वचून उच्चवर्णियांचें मुखेलपण करपी सारस्वत समाजाचें समर्थन करपी चंद्रकांतबाब? हें एक कुवाडेंच.

सारस्वत समाजाचें समर्थन करताले म्हूण तांकां दांभीक म्हणपूय चुकिचें. कारण तांणी तांची सारस्वती निश्ठा केन्नाच लिपोवन दवरली ना. दाखय-लिपय केलें ना. दुसरें म्हणल्यार तांचें वागणें एका जात्यांध सारस्वताचें केन्नाच नासलें. कोंकणी शेतांतलें दरेक भांगर तांणी पारखिल्लें. थंय जात-धर्म केन्नाच पळयलो ना. उरफाटें भोवजन समाजांतल्या सर्जनशील लेखकांक ‘राष्ट्रमतां’तल्यान माची दिवन कोंकणीचो आवाठ वाडोवपी चंद्रकांतबाबूच.

तसो कोंकणी चळवळीक जात-धर्म लागच ना. लागलो जाल्यार कोंकणी चळवळ तिगचीच ना. कारण कोंकणी ही तळागाळांतल्या लोकांची तोंडावेली संवकळीची भास. भोवजन समाजाक वाचूंक-बरोवंक कळनाशिल्ली आनी फकत सारस्वतांक वाचूंक-बरोवंक येताली ती मराठी भास. पूण तरिकय ती मराठी आमची न्हय, तर भोवजन समाजाची भास तीच आपली भास अशें म्हणटल्यांक आमी कितें म्हणप? सारस्वत बामण काय सरस्वतीचे पूत-धुवो?

एका तेंपार सारस्वतांनी कोंकणी चळवळीचें मुखेलपण करून ती भास आपली खाजगी मालमत्ता केल्ली हेंय मात तितलेंच खरें. पूण ती परिस्थिती बदलून भोवजन समाजाच्या हातांत हे भाशेचेंच न्हय तर पुराय चळवळीचें मुखेलपण दिवपाचें रुजवणूय चंद्रकांतबाबानूनच ‘राष्ट्रमतां’तल्यान घाल्लें. तांच्या ह्याच कार्याक लागून एका तेंपार सारस्वत समाजाची मालमत्ता जाल्ली कोंकणी भास भोवजनांच्या म्हालवजार गोंयची राजभास आनी संविधानाचे आठवे अनुसुचींतली राष्ट्रभाशाय जाली. कोंकणीचो दिश्टावो जावन भोवजन समाजान कोंकणी आपली अस्मिताय म्हूण आपणायली तेन्ना घडये खर सारस्वतांक उस्तुरेंय गेल्लें आसत. पूण चंद्रकांतबाबाक गेलें ना. कोंकणी भौसाची जाली हीच तांचे खातीर खरी खोस आशिल्ली.

म्हाका निखालस मान्य नाशिल्ल्या बामणी वृत्तीच्या सारस्वत समाजांतलो हो सारस्वत मात आगळोच. आज लेगीत एक कुवाडेंच कशें...