राष्ट्रीय पावंड्यार पर्जळिल्लें गोंयचें नखेत्र आशालताताई गेली
GOANEWS DESK, PANAJI | 22 September 2020 14:17 IST
आशालता एचएमव्ही रिकॉर्ड (संग्रहः इजिदोर दांतस)
राश्ट्रीय पावंड्या नामना जोडिल्ली गोंयची भोवभाशीक कलाकार आनी गायक आशालाताई वाबगावकार कोव्हिडाच्या दुंयेंसाक बळी पडून आज फांतोडेर संवसाराक अंतरली.
79 वर्सांची आशाताई ‘माझी आई काळूबाई‘ ह्या अलका कुबलाचे टीव्ही सिरियलाच्या शुटिंगाक सातारा गेल्लेकडेन तिका कोव्हिडाची बादा जाली. फाटले चार दीस तेी व्हँटिलेटराचेर आसलेली.
कांय दिसांआदीं एका गिताचें शुटिंग करचेखातीर मुंबयच्यान 22 कलाकार आयलेले. तेतूंतल्याच कोणाकडल्यान तरी आशालताताईक कोव्हिड जालो आसतलो असो दुबाव आसा. हे घडणुके उपरांत स्वता कोव्हिड नेगेटिव्ह येयल्ल्या अलका कुबलान साताऱ्याचें शुटिंगच गुठलायलें.
काणकोणची धूव
31 मे 1941 ह्या दिसा म्हैसूर शारांत जल्माक आयिल्ली आशालता मूळ पाळोळें, काणकोणची. पूण तिचें चडशें शिकप मुंबय जालें. मानसशास्त्रात तिणें एमए केल्ली.
पयलिंची ती नाय़क. लग्नाउपरांत वाबगावकर जाल्ली.
तिचेफाटल्यान तिचो पूत-सून आसात. तीं नागपूरा रावतात. तिणे मात मुंबय सोडली ना.
अलिबाग तिचें ‘काझा फेलीझ‘ नांवाचें फार्म आसा. थिंगां वतकीर गोंयांतच गेल्लेवरी दिसता अशें पुण्या रावपी गोंयचो नामनेचो संशोधक पत्रकार इजिदोर दांतसान बरोवन दवरलां.
तशेंच ‘गर्द सभोवती‘ हें पुस्तकय तिणें बरयलां अशें इजिदोरबाब सांगता.
मराठी चित्रपटांतल्या तिचे साधनेची दखल घेवन 2014 वर्सा गोंयां जाल्ल्या मराठी चित्रपट महोत्सवान ‘जीवन गौरव पुरस्कार‘ दिवन तिचे कलेचो भोवमान केल्लो.
निजाची कोंकणी कलाकार
शेकड्यांनी मराठी नाटकां, सिनेमा आनी उपरांत हिंदी सिनेमांनी पर्जळपी आशालताताईन कोंकणीकडली आपली नाळ केन्नाच तोडली ना.
1960 च्या दसकांत मुंबय आकाशवाणीचेर गायल्लीं तिचीं गितां आजूनय लोकांच्या ओंठार आसात. श्रीधर केंकरेन संगीत दिल्लीं उदयबाब भेंब्रेचीं पांच गितां आनी पुरुषोत्तम दणायताचीं दोन मेळून एच्एम्व्हीन तिच्यो एलपी रिकॉर्डी काडलेल्यो.
तेतूंतलीं उदयबाबाचाीं गितां आसलेलींः रात सोंपून वात आसा, मोगान पिशें जालां खोशी, काजाराचें उतर तुका दितां, नाका अशे दोळे मारूं सांबाळ बोस्त्यांव आनी बाजाराचो दीस.
पुरुषोत्तम दणायताचींः यो रे यो जॉनी यो आनी रॉकी शूत् शूत् कितें कोत्ता हीं दोन.
उदयबाब सांगता तेप्रमाण आशालताताईचीं दोन खाशेलेपणां आसलेलीं. एक - ल्हानपणासावन गोंयांभायर रावन लेगीत तिचे कोंकणीचेर दुसरे खंयचेच भाशेचो प्रभाव नाशिल्लो. निजाची कोंकणी उलयताली, गायताली आनी गोंयांचेर काळजांतल्यान मोग करताली.
दुसरें - शास्त्रीय संगिताचो बाज आशिल्लें ‘वात सोंपून रात आसा‘ हें सुगम संगीत जितले तन्मयतेन गायताली तितलेच अधिकारवाणीन पाश्चात्य वाद्यांचो आदार घेवन गायिल्लीं अस्सल कोंकणी बाजाचीं ‘मोगान पिशें‘ सारकीं कांतारां गावन गोंयकारांक पिशें करताली.
गोंयचो सिने निर्मातो राजेंद्र तालकाच्या ‘आलिशा‘ ह्या राष्ट्रीय पुरस्कार फावो जाल्ल्या कोंकणी सिनेमांतली तिची आवय सगळ्यांक याद आसतलीच.
मराठींतली सम्राज्ञी
गोंयकार नाट्यकर्मी गोपिनाथ सावकार तिचो गुरू. नाट्यकलेंतलो आनी नाट्यसंगितांतलोय. ते भायर जितेंद्र अभिषेकीक़डेन शास्त्रीय संगीत शिकलेली.
धि गोवा हिंदू असोसियेशनाच्या ‘संशयकल्लोळ‘ नाटकांत केल्ले रेवतीच्या कामाखातीर नाट्यसर्तींत तिका आनी नाटकाकय पयलें इनाम मेळ्ळें आनी थिंगाच्यान तिची संगीत नाटकांची कारकिर्द सुरू जाली.
पूण तिचे नाटकांचे कारकिर्दीचो अंक खरो सुरू जालो तो ‘मत्स्यगंधा‘ नाटकांतले सत्यवतींतल्यान. अभिनयाइतलीच ती जबरदस्त गावपीय आसलेली. ‘अर्थशून्य भासे मज हा‘, ‘गर्दसभोवती रान साजणी तूं तर चाफेकळी‘ ही तिचीं नाट्यगितां सुमराभायर गाजलीं. . 1 मे 1964 ह्या दिसा बिर्ला मातोश्री सभागृहात जाल्लो ह्या नाटकाचो पयलो प्रयोग खंय सकाळीं साडेणवांक सुरू जाल्लो तो दनपरां अडेचांक सोंपलेलो.
तशेंच ‘जन्म दिला मज ज्यांनी‘, ‘तव भास अंतरा झाला‘, ‘संकटी रक्षी शरण तुला मीगणपतीबाप्पा मोरया‘ हींय तिचीं गितां गाजल्यांत.
तिचीं कांय गाजिल्लीं मराठी नाटकांः संगीत मत्स्यगंधा, संगीत शारदा, संगीत मृच्छकटीक, संगीत संशयकल्लोळ, भाऊबंदकी, भावबंधन, गुंतता ह्रदय हे, महानंदा, रायगडाला जेव्हा जाग येते, गारंबीचा बापू, मदनाची मंजिरी, स्वामी, गरूडझेप, हे बंध रेशमाचे, गुडबाय डॉक्टर, तरुण तुर्क म्हातारे अर्क अशीं कितलिशींच.
तिचे कांय गाजिल्ले मराठी चित्रपटः सावित्री, उंबरठा, पुढचं पाऊल, माहेरची साडी, नवरी मिळे नवऱ्याला, एकापेक्षा एक, आत्मविश्वास अशे शेंकड्यांनी मराठी सिनेेमा.
जितली प्रभावी कलाकार तितलीच काळजान म्होवाळ. देखून ती वतकीर अशोक सरफान सांगलेंः म्हाजी मानलेली भयण गेली. जाल्यार रेणुका शहाणेन ट्वीट केलेंः आज फार हतबल झालेय.
आप तो मराठी थियेटरकी दादा हैः अमिताभ
1970 च्या दसकांत मुंबई दूरदर्शनाखातीर मुंबय आसलेल्या कोंकणी कलाकारांक घेवन रघुवीर नेवरेकारान एक चाळिशेक मिण्टांचें नाटकुलें बसयलेंः ‘जल्मगांठ‘. पुराय महाराष्ट्रान तें उखलून धरलें. दर म्हयन्याक पब्लिक डिमांडान आयतारा तेचो रिपीट शो आसतालो. हिंदी सिनेमांतले खडेगांठ सिने दिग्दर्शक बासू चटर्जीन तें नाटकुलें पळयलें आनी तिका आपल्या ‘अपने पराये‘ ह्या हिंदी सिनेमांत काम करपाखातीर आपयलें. तिचो पयलोच शॉट आसलेलो तो खंय शबाना आझमीवांगडा.
‘नमकहलाल‘ सिनेमाच्या सॅटावयली एक याद आशालताताईन सांगून दवरल्या. परवीन बाबीचे आवयचें काम तिका मेळिल्लें. थिंगां शशी कपूरान अमिताभ बच्चनाक तिची वळख करून दिली. अमिताभान तिका नमस्कार केलो आनी म्हटलेंः मराठी थियेटरमें आप तो दादा है, आपकी बहुत तारीफ सुनी है.
तिचे कांय गाजलेले हिंदी सिनेमाः अपने पराये, जंजीर, नमकहलाल, अंकुश, अग्नीसाक्षी, शराबी, कुली, निकाह, चलते चलते, सद्मा, मंगल पांडे, घायल, शौकीन अश्या दोनश्यांवयर हिंदी सिनेमा्ंनी तिणे कामां केल्यांत.
हिंदी गायक
कोंकणी आनी मराठी गितां तीं गायतालीच. नाट्यसंगीत धरून कोंकणी कातारामेरेन. पूण तेचवांगडा कल्याणजी-आनंदजीच्या ऑर्केस्ट्रांतय तिणे लीड सिंगर म्हूण गितां गायल्यांत. तींयबी मुकेश, हेेमंत कुमार हेंचे वांगडा.
तेभायर सुधा करमकराच्या लिटल थियेटरांत भुरग्यांखातीर ती गायल्या. तेतूंतल्या ‘गणपती बाप्पा मोरया‘ ह्या नाटकांतलें ‘संकटी रक्षी शरण तुला मी गणपती बाप्पा मोरया‘ हें गीत तर आजलेगीत सार्वजनिक गणेशोत्सव गाजयता.
हे जाण्टे पिरायेंत लेगीत नव्या तंत्रज्ञानाच्या पालवान ती पुराय संवसारालागीं आपलो संपर्क दवरून आसलेली. खासा करून व्हॉट्सएपाचेर. तशेंच तिची स्वताची फेसबूक पेजय आसली. (आशाताईची फेसबूक वॉल)
अश्या ह्या देस गाजयिल्ल्या अश्टताशीे गोंयकार कलाकाराक गोवान्यूज.कॉमाचीं मनाकाळजाथावन आर्गां.
उदयबाब सांगता तेप्रमाण आशालताताईचीं दोन खाशेलेपणां आसलेलीं. एक - ल्हानपणासावन गोंयांभायर रावन लेगीत तिचे कोंकणीचेर दुसरे खंयचेच भाशेचो प्रभाव नाशिल्लो
What a load on nonsense. Is it even possible not to have influence of one language over the other? Particularly, when the primary education was in Marathi and Portuguese at that time!
P. Kamat,
Yes, Uday Bhembro is a confused konkaniwaadi who has single-handedly killed Romi Konkaani in Goa. He has only despise, fear, anger and hatred for all other languages except 'Bamnaachi Konkani'.