Thursday 28 March 2024

News Analysed, Opinions Expressed

इनामाची ख्यास्त

 


शाळेंत नवी बाई आयली.

 बाई चवथेच्या वर्गांत गेली. वर्गांत वीसेक भुरगीं आशिल्लीं. चवथेक पावलीं पूण एकल्याकय धड वाचूंक येना आनी बरोवंक येना.

बाईन एक एक उतर करून भुरग्यांक वाचूंक आनी बरोवंक शिकयलें.

संकल्पाक मात फाटल्या बांकार बसून टिवल्यो बावल्यो करपाची संवंय. ताचें शिकपा कडेन लक्षच नाशिल्लें बाईन ताका उबो करून धडो वाचूंक लायलो.

संकल्प तसो हुशार. बाईन वाचिल्लीं सुर्वेचीं दोन तीन वाक्या ताच्या मतींत आशिल्लीं. ताणें तीं तश्यातशीं म्हणून दाखयलीं. फुडें वाचूंक येना. बाईचे लक्षांत आयलें, संकल्प पुस्तक पळोवन वाचिना. फकत याद आशिल्लीं वाक्यां म्हणून दाखयता.

बाईन संकल्पाक आपले म्हऱ्यांत आपोवन हाडलो. ताका मदलेंच एक वाक्य वाचूंक लायलें. संकल्पाक वाचूंक आयलेंना.

आतां मेरेन सगलीं भुरगीं एक एक अक्षर, उतर करून वाक्यां वाचूंक शिकिल्लीं. स्पश्ट उच्चार करतालीं. आनी शुध्दलेखनांत कमींत कमी चुको करतालीं.

संकल्प आडांगी. ताका कित्याचेंच पडून वचूंक नाशिल्लें. ताची सगली बुद्द मस्ती करपांत. बाईन ताका वाचूंक लायल्यार, प्रस्न विचारल्यार तो खुंटोसो ओग्गि उबो रावतालो.

‘संकल्प!” बाईन उलो केलो.

मुखार बशिल्ल्या भुरग्यांची वाट लावपांत गुल्ल जाल्लो संकल्प सुदो जावन सारखो बसलो. एक एक भुरगें धड्याच्यो दोन दोन वळी करून धडो वाचतालीं. संकल्पा म्हऱ्यांत पावलीं. संकल्पाक तीं खंय पावल्यांत तें खबर नाशिल्लें. “संकल्प फुडें वाच.” बाईन सांगलें.

मस्तेचेर लक्ष आशिल्ल्या संकल्पाक खंय वाचपाचें खबरना. म्हऱ्यांतल्या भुरग्यान ल्हवूच बोट धरून दाखयलें. पूण संकल्पाक वाचूंक येना. संकल्प ‘अं, अं’ करीत रावलो.

बाईन संकल्पाक फुडें आपयलो. आपल्या म्हऱ्यांत उबो केलो आनी बोट धरून वाचूंक लायलें.

“वाच.” बाईन म्हळें.

संकल्पाक वाचूंक आयलेंच ना. 

संकल्पाक थंयच दवरून बाईन बाकीच्या भुरग्यां कडच्यान वाचून घेतलें. बाकीचीं भुरगीं वाचतात ताचेर बोट धरून तांचे बरोबर वाचूंक लायलें.

मदली सुटी जाली. बाईन भुरग्यांक खेळूंक सोडलें. पूण संकल्पाक सोडलोना.

“संकल्प, ह्यो दोन वळी वाचून दाखय आनी चल खेळूंक.” बाईन सांगलें.

संकल्पाचेर आकांत आयलो. ताका खेळूंक वचपाचें आशिल्लें. आतां वाचूंक येना म्हण्टकच खेळ उरलो. तो रडूंक लागलो.

“कितें जालें रे?” बाईन विचारलें.

“भूक लागल्या.” संकल्पान घुस्मटत सांगलें.

“भूक लागली? सकाळीं कांयच खावंक ना?” बाईकय मात्शें वायट दिसलें.

संकल्पान  ‘ना’ म्हण तकली हालयली.

बाईक वायट दिसलें. बाईन संकल्पाक घरा धाडलो.

“चल , खावन यो.” बाईन सांगलें.

मदली सुटी सोंपली. भुरगीं वर्गांत आयलीं. पूण संकल्प आयलोना.

वर्ग सुरू जाले. एक बारा तेरा वर्सांचें चली येवन दारांत उबें आशिल्लें .

“कोण गो ? कितें जाय?”   बाईन विचारलें.

“हांव संकल्पाची भयण.” चलयेन जाप दिली.

“संकल्प खंय? मदले सुटयेंत घरा गेल्लो च्या घेवंक म्हण.”

“बाई, संकल्प पोटांत जाता म्हण रडटा. तो येवचो ना. हांव ताचें दप्तर व्हरूंक आयलां.”

बाईन संकल्पाचें दप्तर ताचे भयणीचे सुवादीन केलें.

दुसरे दीस संकल्प शाळेंत आयलो.

“संकल्प, पोटांत दुखतालें निवळ्ळें?” बाईन विचारलें. संकल्पान सकल मान घलून मानेनच हय म्हळें. तरीकय फुगडो आयिल्ले भशेन तो जाग्यार बसून रावलो.

बाईन सदां भशेन भुरग्यां कडल्यान धडो वाचून घेवंक सुरवात केली. जण एकलो दोन दोन वळी वाचतालो. संकल्पाची पाळी आयली. संकल्प उठून उबो रावलो. पूण ताच्या तोंडांतल्यान उतर फुटलेंना.

परत बाईन संकल्पाक आपोवन आपले म्हऱ्यांत उबो केलो. मदली सुटी जाली. भुरगीं खेळूंक गेलीं. संकल्पाक बाईन सोडलोना.

“एक एक अक्षर करून हें वाच. एकच वाक्य वाचल्यार पुरो.” बाईन कठोरपणान सांगलें.

संकल्पान वाचूंक सुरवात केली.

एक उतर वाचता म्हणसर ताका तकलेंतल्यान भोवरो फिरिल्ले भशेन दिसलें. कितलोसोच वेळ लागलो. आजून आनी दोन चार उतरां आशिल्लीं. तितले म्हणसर मदली सुटी सोंपतली. संकल्प रडूंक लागलो.

“आतां कितें जालें?” बाईन विचारलें.

“पोटांत दुखता.” संकल्पान रडत सांगलें.

“संकल्प, तूं उपाशीच शाळेंत येता? कांयच खावंक ना तुवें?” बाईकय मात्शें कळवळळें.

‘ना.’ संकल्पान रडत मान हालयली.

“चल  घरा वचून यो.” बाईन परत संकल्पाक घरा धाडलो.

परत घरा गेल्लो संकल्प मदले सुटये उपरांत आयलोच ना. भयण दप्तर व्हरूंक आयली.

“संकल्पाच्या पोटांत दुखता.” ताणें बाईक सांगलें. बाईन कांयच म्हणिनासतना दप्तर दिलें.

तिसरे दिसा मात अशें जालें तेन्ना बाईन भयणीक सांगलें, “ना, हांव दप्तर दिना. . तुजे आवयक आपयल्या म्हण सांग हांवें. म्हाका उलोवंक जाय तिचे कडेन.”

शाळा सुटपाचे वेळार संकल्पाची आवय आयली.

बाईन सांगलें, “संकल्प सकाळचो नाश्तो बी घेनासतना येता? सदांच पोटांत दुखता म्हण्टा तो.”

“पोटांत दुखता? म्हाका कांयच सांगूंक ना. दीसभर घरा कडेन धुमशणां काडटा. आनीक कसलें पोटांत दुखता?” आवयन अजापान म्हळें.

बाईन मागीर संकल्पाली खबर ताचे आवयक सांगली. “आतां तो चवथेक आसा. ताका धड वाचूंक येना बरोवंक येना. फुडें कशें जातलें?”

संकल्पाचे आवयची तिडक मस्तकाक मारली. “बाई ताका सोडनाका. मारलो तरी हांव कांय म्हणचींना.”

संकल्पाची आवय तिरमिरेंत गेली.

दुसऱ्या दिसा एका हातांत बडी आनी दुसऱ्या हातांन संकल्पाक  ओडीत ती शाळेंत आयली.

“बाई, हाका तुजे सुवादीन करतां. मारल्यार पसून विचारचींना. तुज्यान जायना जाल्यार आतांच ताका मारून हांगाच जीव काडटां ताचो.”

बाईन आवयक थंडावन घरा धाडली. आतां संकल्प अडचल्लो. मदले सुटयेंत बाई म्हऱ्यांत उबो रावन वाचले बगर गत्यंतर नाशिल्लें.

आनी एक एक अक्षर करून वाचतां वाचतां, संकल्प उतरां, वाक्यां आनी सगलो धडो घडघडीत वाचूंक लागलो.

वर्स सोंपलें. चवथेचीं भुरगे माध्यमीक शाळेंत पावलीं.

तिसरेचीं चवथेक पावली. पयलेक नवीं भुरगीं आयली.

वर्साचो उपक्रम चालूच उरलो.

हेंय वर्स सोंपलें. चवथेचीं भुरगीं परत शाळा सोडून वतलीं. पयलेक दुसरीं भुरगीं येतलीं....

मे म्हयन्याचे सुटयेंत बाई बाजारांतल्यान येताली..

“बा... ई, बा......ई.....”

बाईच्या लक्षांत आयलेंना आपल्याक कोण उलो करता म्हण.

“बा....   ई……..”

फाटल्यान कोण तरी बोमले देंठा कडच्यान आड्डलो. बाईन फाट वळून पळयलें.. एक भुरगो जिवाच्या आकांतान धांवट येतालो.  बाई रावली. भुरगो बाई म्हऱ्यांत पावलो आनी ‘हां, हां’ करून खरशेत उबो रावलो.

“संकल्प?”

संकल्प एका वर्सांत खूब बदलिल्लो.

संकल्प अजून धांपेतालो.

“आरे, कसो आसा तूं? खंय शिकता आतां?”  बाईन अजापान विचारलें.

 “बाई, हांव आतां इंग्लीश स्कूलांत वतां. पूण तुवें मराठी वाचूंक शिकयलें आनी म्हाका वाचपाची गोडी लागली. बाई,... बाई तुवें केल्ले ख्यास्तीक लागून हांव पाचवेंत पयलो आयलों.”

            ****                                      -------किरण म्हांबरे

Disclaimer: Views expressed above are the author's own.



Very nice 'lalit'. Little things can bring a lot of joy. I like your 'sahaj sunder' style of writing. Please write more and more.

 
SPN |

Blogger's Profile

 

किरण म्हांबरे

किरण म्हांबरे (जल्मः 1952) फाटलीं कितलीशींच वर्सां जालीं साहित्य निर्मणी करीत आसा. कथा आनी खासा करून बालसाहित्य बरोवप हें तांचें खाशेलेंपण. अणकार करप हो तांणी वेवसाय म्हूण आपणायला. बीए मेरेन शिक्षण जातकीर इंग्लीश, हिंदी आनी मराठी मजकुराचो अणकार ती करींत आयल्या. तांचीं आतां मेरेन तीन पुस्तकांय प्रसिद्ध जाल्यांत. तातूंतलीं दोन स्वतंत्र तर एक अणकारीत. अनपेक्षीत (कथासंग्रह), सैमांगणांत (बालकविता) आनी दाना हकीम (उर्दू काणयांचो अणकार).

 

Previous Post

 

Archives