कुवाडें
“दुर्भटा वासरेंत जनेलाकडेन एक पेट आशिल्ली. ते पेटेर बसून शिंवपाचीचाल,” आई जाण्टेपणांत फाटल्यो यादी काडटाली, दुर्भटा म्हळ्यार तिचें कुळार. थंयच्या घराविशीं उलयतनां ती दुर्भटाच म्हण्टाली.
“हांव पेटेर बसून शिंवतालें. बिश्टीण सकल पडली. सोदल्यार मेळना. सोद सोद सोदली. मेळना मेळना मेळना.”
“व्हनीबाय लागली, “आगो, चिकोलकाराक रोंट सांगून घे.””
“चिकोलकार म्हळ्यार?”
“देंवचार.” आईन स्पष्ट केलें.
“बिश्टीण मेळना म्हण देंवचाराक रोंट?” हांवें विचारलें.
“तिचें तशेंच आशिल्लें. कुस्कुटाच्या कामाक देंवचाराक रोंट सांगून घेवप.”
“घेतलें सांगून तुवें?” हांवें विचारलें.
“हांवें म्हळें, चल, घालतां तुज्या चिकोलकाराक रोंट. आनी मजाशी, बिश्टीण पांयांकडेनच मेळ्ळी.”
हांव आनी आई दोगांय हांसलीं.
आई अंधश्रध्द न्ही हें हांव सामकें जाणां आशिल्लें. आपणें स्वता पळयलेबगर वो आपले बुद्दीक पटले बगर ती केन्ना गजालींचेर विस्वास दवरी नाशिल्ली.
आई सांगताली. “दुर्भटा देंवचार सगल्यांक दिसला. दिसूंक ना तो म्हाका आनी शांतीक.”
“शांती म्हळ्यार तें मगे, आपली आवय दिसली म्हण्टालें तें?” हांवे विचारलें.
“हय.” आईन म्हळें, “तें मात एक कुवाडेंच.” आई ह्या विशयाचेर सदांच विचारांत पडटाली. तिका तें पटनाशिल्लें पूण शांतीचेर तिचो विस्वास. शांती बेठेंच कितेंय सांगपी न्हय. कांय लोकांक चाल आसताली, आपलें म्हत्व वाडोवचे खातीर , आपले कडेन लोकांचें लक्ष ओडून घेवचे खातीर बेठ्योच असल्यो काणयो रचपाची आनी त्यो खऱ्या पोंतार घालून रंगून सांगपाची.
शांतीक ती आपले भशेन म्हण्टाली.
आईचो चमत्कारांचेर विस्वास नाशिल्लो. कोणाच्याय आयकुपांत वो पळोवपांत चूक जाल्ली आसूं येता अशें म्हणपी म्हजी आई. बेठोच पांखाचो कावळो करपी न्ही. कांय लोकांक वा म्हळ्यार वार्ता करपाची संवय आसता अशें म्हणून गजाली सोडून दिवपी.
तशेंच शांती. आईचें आनी शांतीचें बरें जमतालें तें हाकाच लागून.
“शांतीची आवय तें जातनांच मेल्ली. शांतीक आजयेनच व्हड केलां.” आई सांगताली. “शांतीची आजी कणखर बायल. सगल्या गांवात तिचो दरारो आशिल्लो. कोणाकूय वेळा प्रसंगार पावपी. पूण असलीं भूतां खेतां, आफूड- भश्ट करून केल्लीं आबुलासांवां तिका सोंसनाशिल्लीं.”
“त्या काळांत चलयांक बारा तेरा वर्सांचेर लग्न करतालींजाल्यार तिणें शांतीक घरांतले घरांत शिकोवन अठरा वर्सांचेर लग्न केलें.” आईच्या उलोवपांत ते बायलेविशींचो आदर दिसतालो.
‘’मागीर शांतीन आजयेक सांगूंक ना तर ही गजाल?” म्हाका अजाप जाल्लें.
“सांगली तर? आजयेनच ताका सांगलें ती ताची आवय म्हणून. शांतीन केल्लें वर्णन सारखें ताचे आवयचें आशिल्लें खंय.”
“ताचे आजयेन म्हळें तशें?” हांवें अजापान विचारलें..
“म्हाकाय ताचेंच अजाप दिसता.” आई परत गंभीर जाली.
“आई, तुका खरें दिसता?”
“कितें सांगूं? म्हजो विस्वास ना असल्या गजालींचेर. पूण शांती कित्याक फट उलयतलें आनी आजी कित्याक ताचें खरें म्हण्टली? शांतीक भ्रम जाल्लो जाल्यार आजी ताका जाग्यार हाडटली आशिल्ली. तितली कणखर आशिल्ली ती बायल. तिचो विस्वास नाशिल्लो असल्या चमत्कारांचेर.”
‘खरेंच चमत्कार. म्हाका कित्याक दिसनात असले चमत्कार??’ हांवें म्हज्याच मनाक विचारलें.
आई म्हण्टा आपल्याक दिसनात. शांतीय तशेंच म्हण्टालें. पूण ताका आपली मेल्ली, केन्नांच पळोवंक नाशिल्ली आवय दिसली.
कितें तरी कारण आसूंक जाय. एखाद्रें तें सोदून काडूंक आमी उणीं पडटात आसूंये.
तशें पळोवंक गेल्यार विसाव्या शेंकड्यांत आमी कितले चमत्कार पळयले. टी.व्ही., रंगीत टी.व्ही.,फोन, मोबायल, इंटरनेट...
ज्या मनशान चार पांच किलोमिटरांचेर संपर्क साधूंक आपल्या पांयांचेर नाजाल्यार जनावरांचेर अवलंबून रावन दिसांचे दीस मोडटनां पळयले त्याच मनशान संवसाराच्या दुसऱ्या टोंकार खिणाभितर संपर्क सादतनांय पळयलो.
पुराणांतल्यो कथा पुराणांतलीं वांयगीं म्हण सोडून दितालीं. आमचे नदरेन ते चमत्कारच आशिल्ले. रोयणीच्या पोटांत वाडयिल्लो देवकेचो गर्भ, एकेच तरेचे शंबर कौरव,कुंतीक मेळिल्लो गर्भधारणेचो मंत्र, संजयाची दिव्य दृश्टी... चमत्कारच सगले. आमचे बुद्धी प्रमाणें अर्थ लावपाचो यत्न केलो तरी चमत्कार म्हणपाबगर आमचे कडेन जाप नाशिल्ली.
पूण आज सरोगेटेड मदर, आर्टीफीशल इन्सेमिनेशन, क्लोनिंग सारखे सोद आमकां विज्ञानीक पातळेर तें जोडून दाखयता. संजयाची दिव्य दृश्टी आमकांय मेळिल्ले भशेन आमी देशविदेशांतल्यो घडामोडी घरा बशिल्ले कडेन पळोवंक शकतात. आशिल्लें जायत हाच्याकच विकसीत शास्त्र.
“पळय मेल्लीं मनशांय बी जश्या तशीं भोंवता घुंवतना दिसतात न्ही?” आईन टीं.व्ही. पळोवन म्हळें.
“खरें म्हळ्यार चमतकारच. पूण ताचे फाटल्यान तंत्रगिन्यान आसा म्हण जाणांत आमी इतलेंच.”म्हज्यातोंडांतल्यान आपशेंच आयलें.
तशें पळोवंक गेल्यार केन्नाकेन्नाय अशे विलक्षण अणभव येतात, तांचे फाटलें करण जाणां जावनय ते चमत्कारच कशे दिसतात.
खग्रास सूर्य गिराणा वेळार म्हाका आयिल्लो अणभव असोच विलक्षण आशिल्लो.
सूर्य अस्ताक वचचे पयलीं गुप्प काळोख जातलो म्हण आयकल्लें. आमी वाट पळयतालीं, असो दिसाचो गुप्प काळोख कसो जातलो आनी ताचो सवण्यांचेर, जनांवरांचेर कसो परिणाम जातलो ताची.
दनपार जाली आनी गिराणाचे वेध लागले. मात हांवें पळयलो तो चमत्कारच म्हळे बगर रावं नज जालें म्हज्यान. गिराणाचे वेध लागतकच वत मोव जालें आनी जमनीर झाडां मुळांत पडिल्ल्या झाडांच्या सावळ्यां जाग्यार वताचे वाटकुळेच कवडशे दिसूंक लागले. घरांत नळ्यांखांचींतल्यान कीर्ण जमनीर पडटकच जातात तशे. सगल्याक कवडशेच कवडशे. कवडशांची रांगोळी. पळोवंक अजाप दिसलें. ताचे उपरांत चंद्र हळू हळू सूर्याक आफडूंक लागलो आनी चंद्रान धांपिल्लो सूर्याचो वर्तुळाकार भाग काळो जालो. सूर्याची चंद्रकोरी भशेन कोर जाली.मजा म्हळ्यार जमनीर पडिल्ले सगले कवडशे त्याच आकाराचे जाले. जमीन भर सूर्यकोरी. अणभवच विलक्षण. उजवाडांत मदीं आयिल्ले वस्तीची त्याच आकारांत सांवळी दिसता हें समजूं येतालें. पूण अश्यो आपसूक प्रतिमा जावंक शकतात हें प्रत्यक्ष पळयतनां म्हाका खरेंच अजाप जालें. अशें कशें जावं येता..?
कॅमेऱ्यान घेतिल्ले फोटे आमी सदांच पळयतात. तांची संवकळ जाल्या. म्हणून तांचें अप्रूप दिसना. पूण सैमांत हें आपसूक घडटा तें पळोवंक अप्रूप दिसलें.
एखादे सैमांतल्यो प्रतिमा पळोवनच मनशाक कॅमेऱ्याची कल्पना सुचली आसूं येता.
मनीस हुशार. आतां तर व्हडिओ फिल्मिंग करता. मनशांक भोंवता घुंवतना पळोवंक मेळटा. घडामोडी घडटनां पळोवंक मेळटात. त्योय बी एके कडल्यो दुसरेच कडेन.
फाल्यां थ्री डी टी.व्ही. येवपाचो आसा. ताचेर आमी मेल्ल्या मनशांक पळयतलीं तेन्ना कितें म्हण्टलीं, भुताटकी?
म्हजे तकलेंत जोगूल जोगलाविल्ले भशेन विचार आयलो. हांवें आईक म्हळें,“आई, तुजें कुवाडें सुटलें.”
“कसलें कुवाडें? आईन विचारलें.
“तें गे शांतीले आवयचें.” हांवें आईकयाद करून दिली.
“कित्या.. तुकाय कोण दिसलो? आईन म्हजीं फकाणां केलीं.
“आगे, हे सगले उजवाडाचे खेळ. मुळांत उजवाडाचीं ल्हारां आसतात. तीं एकठांय येवन प्रतिमा घडटात. आमी टी. व्ही. चेर पळयतात तशो. मनीस ह्यो प्रतिमा घडोवंक कॅमेरो वापरता. एखादे सैमाकडेनय अशी प्रतिमा घडोवपाची यंत्रणा आसत. तुका याद ना, गिराणाच्या दिसा झाडामुळांत कवडशे पडिल्ले ते?
सारख्यो चंद्रान ग्राशिल्ल्या सूर्याच्यो प्रतिमा आशिल्ल्यो त्यो. आपसूकच जाल्ल्यो.”आई म्हजें उलोवप लक्ष दिवन आयकूंक लागिल्ली.
“तेच तरेन त्यो प्रतिमा जतन करून दवरपाचीय यंत्रणा सैमाकडेन आसूं येता. आमी काल काडिल्लो फोटो आज पळयतात जावं कांय दिसां आदीं घेतिल्लें शूटिंग बऱ्याच दिसां उपरांत पळयतात. परत परतय पळोवंक शकतात.
“शांतीचे आवयची प्रतिमा अशीच सैमीक यंत्रणेंतल्यान घडिल्ली आनी जतन जाल्ली आसूं येता न्हय गे?
“आनी टीं व्ही.चेर दिसता तशी केळीच्या गब्याचेर दिसली?.आसत तूं म्हण्टा तशें.”
आईक म्हजें तर्कशास्त्र पटिल्ल्याची गवाय मेळ्ळी आनी म्हाका आर्किमिडिसाक जाल्लो तसो आनंद जालो.
* * *
आई वचून वीस वर्सां जालीं.
म्हजीं शाणेपणां हांव आईकच सांगूंक शकतालें.आई तीं आयकून घेताली.
आतां कोण आयकून घेतलो...
आईचे यादीन मन जड जालें.
फोनाची रिंग वाजली. लँडलायनीवेलो फोन वाजतालो. बशिल्ले थंयचें उठून येवचें पडलें.
“हॅलो..”
हावें रिसीव्हर कानाक लायलो.
“कितें करतालें? फाटलें चिंतत बसनाका. फुडें पळय.” दुसरे वटेन आवाज आयलो.
“कोण उलयता.. आई , आई गे? आई...आई...”
फोन बंद जालो.
Blogger's Profile
किरण म्हांबरे
किरण म्हांबरे (जल्मः 1952) फाटलीं कितलीशींच वर्सां जालीं साहित्य निर्मणी करीत आसा. कथा आनी खासा करून बालसाहित्य बरोवप हें तांचें खाशेलेंपण. अणकार करप हो तांणी वेवसाय म्हूण आपणायला. बीए मेरेन शिक्षण जातकीर इंग्लीश, हिंदी आनी मराठी मजकुराचो अणकार ती करींत आयल्या. तांचीं आतां मेरेन तीन पुस्तकांय प्रसिद्ध जाल्यांत. तातूंतलीं दोन स्वतंत्र तर एक अणकारीत. अनपेक्षीत (कथासंग्रह), सैमांगणांत (बालकविता) आनी दाना हकीम (उर्दू काणयांचो अणकार).